دریای نور

آيا عزاداري خلاف قضا و قدر الهي است؟

انسان موجودي است كه داراي احساس و عواطف است كه البته با توجه به ايماني كه هر فردي دارد و درجات مختلف ايمان، بيان عواطف و احساسات هم مختلف است، گاهي فقط با اندوهناك شدن، گاهي با جزع فزع فراوان، گاهي هم با بيهوش شدن، گريبان چاك كردن و حتي مرگ همراه است. در اين راستا اين نيروي ايمان است كه به او آرامش و اميد مي دهد. «الا بذكر الله تطمئن القلوب»[1]
از اين رو دستورات اسلام در راستاي تقويت ايمان و نيروي عقيده دور مي زند و راه مبارزه با پيشامدهاي ناگوار را نشان داده و همواره به صبر و شيكبايي در برابر ناملايمات فرا مي خواند. كه اين مسأله در سوره «عصر» به وضوح ديده مي شود. با بينش، امتحان و آزمايش، زندگي و ناملايمات آن را جهت داده و به صابران رحمت و مغفرت و صلوات الهي را بشارت و نويد مي دهد. با نگاهي گذرا به روايات معصومين اين نكته به خوبي به دست مي آيد كه جزع و فزع و اظهار سخنان بيهوده و باطل در هنگام مصيبت، اجر انسان را از بين مي برد. از اين رو در روايات به صبر توصيه شده است.
اما اين اسلام كه هميشه واقعيت ها را در نظر داشته و احساسات و عواطف انسان ها را مي داند، همواره با دستورات سازنده خويش به جاي پرداختن به نفي واقعيت ها و عواطف و احساسات، رفتارها و گريه ها را در راستاي بهره گيري صحيح و تقويت اراده و ايمان، جهت دهي كرده است و گذشته از جلوگيري از رفتارها و مراسم نامناسب و ناشايسته دوران جاهليت، راه هاي مورد تأييد اصول و مباني دين و فرد را نشان مي دهد.[2]
چنان كه يكي از دستورات اسلام اين است كه پس از مرگ مسلماني، ساير مسلمانان جمع شده و با بازماندگان تسليت و تعزيت دهند و در آن مجالس براي از دست رفتگان از درگاه خداوند متعال درخواست آمرزش نموده و قرآن تلاوت كنند و بازماندگان را به صبر و استقامت توصيه نمايند و در اين باره روايات فراواني از معصومين نقل شده است.[3]
بديهي است كه برگزاري مجالس عزا، افزون بر احترام به گذشتگان موجب دلگرمي و تشفي بازماندگان مي شود و روشن است كه هيچ يك از انواع عزاداري با صبر ناسازگاري ندارد، بلكه در راستاي تقويت روحيه مسلمانان كه با ابراز صبر به دست مي آيد صورت مي گيرد و هيچ نوع از انواع عزاداري كه بيان شده هيچگونه تنافي با آيات و روايات ندارد.

———————————————————————————————————-

1. سوره رعد، آيه 28 .
2. ر.ك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، صص32-29.
3. حر عاملي، وسايل شيعه، ج2، ص 871.

عزاداري از ديدگاه فقهاي سني

براي تبيين نظر فقهاي اهل سنت در مورد عزاداري، چنين آمده است:

«در تشييع جنازه و در منزل ميت، نوحه، گريه، شيون، و پاره كردن گريبان مكروه است. اما گريه بدون فرياد اشكالي ندارد؛ ولي صبر و شكيبايي بهتر است.»(1)
در جاي ديگر مي نويسد: «گريه و نوحه بلند روا نيست، اما گريه اي كه از سوز قلب باشد مانعي ندارد. لباس سياه براي مردان مكروه است ولي براي خانمها اشكالي ندارد. سياه كردن گونه و دست ها، پاره كردن گريبان، زخمي كردن صورت، پريشان كردن مو، ريختن خاك بر سر، زدن بر سينه و ران و روشن كردن، آتش بر سر قبرها از رسومات دوران جاهليت بوده و باطل است.»
در فتاواي غياثيه آمده است: «شيون، زاري، فرياد زدن مكروه است و پيامبر از آن جلوگيري فرموده است. اما گريه اشكالي ندارد زيرا روايت است كه پيامبر در مرگ فرزندنش ابراهيم گريست.»(2)
عبدالرحمن الجزيري مي گويد: «از ديد مالكيه و حنفيه گريه با صدا و فرياد زدن حرام است، اما از نظر شافعيه و حنبليها، مباح و رواست، چنان كه اشك ريختن بدون صدا به اتفاق علما مباح است».(3)
سُبكي از محققان اهل سنت مي گويد: «اگر گريه براي دل سوختن بر ميت و ترس از عذاب خداوند باشد كراهت ندارد. اما اگر براي جزع و تسليم نشدن در برابر قضاي الهي باشد مكروه و يا حرام است؛ اين حكم در صورتي كه گريه با صدا باشد؛ اما بدون صدا اشكالي ندارد، و نيز از روايات چنين بدست مي آيد كه گريه پيش از مرگ جايز است، چنانكه پس از مرگ نيز مي باشد، زيرا پيامبر نزد قبر يكي از دخترانشان گريه كرند؛ هم چنين در زيارت قبر مادرشان (آمنه) همراه اصحاب گريستند.»(4)

————————————————————————————————-

1. ر.ك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، ص 149؛ رك: مولانا شيخ نظام و جماعة من علماء الهند، فتاواي الهنديه في مذهب الامام ابي حنيفه، ج1، ص 162.
2. رك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، ص 150.
3. همان .
4. همان.

روايات نهي كننده عزاداري در منابع شيعه

در روايات شيعه به ظاهر رواياتي وجود دارد كه از نوحه سرايي جلوگيري كرده است كه مختصراً آنها را بيان مي كنيم.
1- امام باقر (عليه السلام) مي فرمايند: «شديدترين مرتبه جزع، عبارت است از فرياد همراه با واي كردن، مضروب ساختن صورت و سينه، كندن موي از پيشاني و هركس گريه كند و فرياد بزند، صبر و شكيبايي را رها كرده و در غير آن راه قرار گرفته است.»[1]
2- امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند: «رسول خدا از فرياد كشيدن و داد كشيدن و نوحه سرايي كردن و بلكه از گوش دادن به آن در مصيبت ها منع كردند».[2]
3- پيامبر اكرم(صلوات الله عليه)مي فرمايند: «پس از مرگ من هرگز صورت نخراشيد، موي خود را پريشان نسازيد، داد و فرياد نكنيد و مجلسي كه همراه داد و فرياد است نداشته باشيد.»[3]
از ويژگي هاي برجسته مؤمنان آن است كه همواره در مصايب و سختي ها، صبر و شكيبايي داشته و از جزع و فزع سخنان بيهوده و دروغ پرهيز كنند. طبق آيه ذيل:
«الذين إذا اصابتهم مصيبة قالوا انا لله و انا اليه راجعون»[4]: آنان كه چون به حادثه سخت و ناگواري دچار شوند و گويند ما به فرمان خدا آمده و به سوي او رجوع خواهيم كرد».

جمع بين روايات
1- اصل برپايي مجالس در اين آيات منع شده، بلكه از اعمال منافي قضا و قدر الهي جلوگيري مي نمايد. بلكه احاديثي وجود دارد كه به نوحه سرايي تشويق نموده است. امام صادق (عليه السلام) مي فرمايند: «پاداش دادن به كساني كه مجالس روضه براي ميت برپا مي كنند اشكال ندارد» و نيز امام علي (عليه السلام) فرمودند: «بستگان ميت را به سخنان نيك دستور دهيد.» يعني نياح در صورتي كه همراه سخنان حق باشد مانعي ندارد.
2- در برخي روايات، جلوگيري نياحه توسط پيامبر (صلوات الله عليه) بيان شده در پاسخ بايد گفت: نياحه يعني گريه همراه با شيون در عصر جاهليت، نياحه براي بتان به صورت، وا حبلاء، واعزي، صورت مي گرفته كه پيامبر (صلوات الله عليه) از گفتن وا، در هنگام نوحه، جلوگيري فرمودند. بنابراين به وا گفتن كه از زمان جاهليت باقي مانده اشاره دارد.[5]

———————————————————————————————-

1. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه، ج2، ص 915.
2. همان .
3. همان .
4. سوره بقره، آيه 156.
5. ر.ك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، ص 100.

عزاداري و مودت اهل بيت (عليهم السلام)

«قل لااسئلكم عليه اجرا الا المودة في القربي…»[1]: بگو به ازاي آن از شما پاداشي نمي خواهم مگر دوستي با خويشاوندان…».
قرآن كريم دوستي خاندان پيامبر (صلوات الله عليه) را بر امت اسلامي فرض دانسته و محبت آنان را پاداش زحمات طاقت فرساي پيامبر در راه تبليغ رسالت قرار داده است، و اين خود حكايت از عظمت رسالت آن حضرت و بزرگي پاداش مقرر بر آن دارد. امام رضا (عليه السلام) به پسر شعيب فرمود: «اگر دوست مي داري كه هم نشين ما، در بهشت برين باشي در غم و اندوه ما اندوهناك، و در شادي ما شادمان باش و ولايت ما را بپذير، چه آنكه اگر كسي سنگي را دوست بدارد در روز قيامت با آن محشور مي شود.» از اين رو مودت اهل بيت كه همانا پاداش ابلاغ رسالت خاتم پيامبران است طلب مي كند تا با آن زبان گفتار و كردار، اشك و اندوه، مرثيه سرايي و لعن و نفرين، بر قاتلان آنان، در سوگ آنان اندوهناك بود.[2]

————————————————————————

1. سوره شوري، آيه 23.
2. ر.ك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، ص 40-39.

عزاداري و فرياد ستمديدگان بر عليه ستمگران 

«لايحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم»[1] خداوند متعال فرياد زدن به بدگويي را دوست ندارد جز براي كساني كه مورد ستم واقع شده اند.
هرچند ظلم و ستم داراي اقسام و مراتبي است، مانند: ظلم به نفس،ظلم به يتيمان، و… اما بزرگترين ظلم، آن است كه به حقوقي كه خداوند براي برخي از افراد قرار داده است تجاوز شود؛ به عبارت ديگر، خداوند براي برخي افراد حقي قرار داده و آن حق ولايت و امامت است.
«انما وليكم الله و رسوله والذين آمنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤتون الزكوة و هم راكعون»[2]: ولي شما، تنها خدا و پيامبر اوست و كساني كه ايمان آورده اند همان كساني كه نماز برپا مي دارند و در حال ركوع زكات مي دهند.
بي ترديد امام حسين(عليه السلام) يكي از كساني كه خداوند متعال حق ولايت و حاكميت براي ايشان قرار داده است و يزيد و يزيديان جزو طاغوت اند و غاصب حاكميت الهي، و لذا نبايد مسلمانان اطاعت آنان را قبول كنند. بر طبق آيه كريمه، بايد فرياد برآورد و به افشاگري و بدگويي آشكار و رسوايي ستمگران پرداخت و چهره كثيف و زشت آنان را روشن نمود.[3]

——————————————————————-

1. سوره نساء، آيه 148.
2. سوره مائده، آيه 55.
3. ر.ك: حسين رجبي، پاسخ به شبهات عزاداري، صص 39-38.

یازده فتوا از مقام معظم رهبری پیرامون موضوع عزاداری برای اهل بیت(ع)

در آستانه ماه محرم و ایام عزاداری سرور و سید شهیدان عالم امام حسین (ع) گزیده‌ای از فتاوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره عزاداری به شرح زیر است.

۱- صدمه وارد كردن به بدن در حد كوبیدن سر به دیوار، چنگ زدن به صورت، به صورت زدن، سینه زنی تا حدی كه سینه‌ها ولو جزئی آسیب ببیند و یا این كه از بدن خون جاری شود چه حكمی دارد؟

 ج: عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی از اعظم قربات الی الله تعالی و موجب اجر و ثواب است لكن باید از هرگونه كاری كه موجب وهن مذهب باشد پرهیز شود همچنین هر عملی كه ضرر قابل توجهی برای انسان داشته باشد، حرام است.

۲- راه‌اندازی دسته‌‌های عزاداری در ساعات پایانی شب در خیابان‌ها و محله‌ها چه حكمی دارد؟

 ج: به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب ایشان علیهم‌السلام و شركت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است كه انسان را به خداوند نزدیك می‌كند، ولی باید از هر عملی كه باعث اذیت دیگران می‌شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز گردد.

۳- حكم پخش صدای مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و یا نوار آن از طریق بلندگوهای مساجد و حسینیه‌ها در شهرها و محله‌ها چیست؟

 ج: واجب است برگزاركنندگان مراسم و عزاداران تا حد امكان از اذیت و ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند هر چند با كم كردن صدای بلندگو و تغییر جهت ان به طرف داخل باشد.

۴- آیا جایز است كه سخنرانها و مداحان از عزاداران و مردم حاضر در مراسم عزاداری مطالبه كنند كه مردم بلند و با صدا گریه كنند و یا هنگام دعا دستشان را بالا بیاورند. آیا بلندی و كوتاهی صدا تفاوتی در كیفیت ثواب عزاداری ایجاد می‌كند؟

 ج: فی نفسه منعی ندارد.

۵- استفاده از ادوات موسیقی(محلی یا غیر آن) نظیر طبل، سنج، دمام و …برای عزاداری اباعبدالله(ع) در هیات‌هاچه حكمی دارد؟

 ج: استفاده از آلات موسیقی،مناسب با عزاداری سالار شهیدان علیه‌السلام نیست و شایسته است، مراسم عزاداری، به همان صورت متعارفی كه از قدیم متداول بوده، برگزار شود.البته، استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشكال ندارد.

۶- استفاده از مال مجهول المالك و یا مخلوط قطعی به حرام در هیات عزاداری جایز است؟

 ج: جایز نیست.

۷- آیا می‌توان از باقی‌مانده پولی كه از محرم سال گذشته برای هزینه ایام عزاداری بصورت عمومی از مردم گرفته شده است، در محرم امسال هزینه كرد؟

 ج: مانعی ندارد

۸- حمل علم و كتل و پرچم‌های بزرگ چه وجهی دارند؟ بعضی علم‌ها به قدری بزرگ است كه باید چندین نفر زیر آن قرار بگیرند. ضمن این كه در برخی نواحی اعتقاداتی درباره این وسایل وجود دارد كه موجب وهن اسلام و علی‌الخصوص شیعه می‌شود. آیا انجام این كارها جایز است؟

 ج: استفاده از علم در عزاداری سید‌الشهدا علیه‌السلام فی نفسه اشكال ندارد ولی نباید جزء دین شمرده شود لكن حمل پرچم و كتل اشكال ندارد.

۹- عزاداری اعم از سینه‌زنی، جلسات روضه‌خوانی و راه‌اندازی دستجات برای عزاداری غیر از سیدالشهداء چه حكمی دارد؟

 ج: فی نفسه منعی ندارد.

۱۰- حكم تصویربرداری و نورپردازی در هیات‌های مذهبی به نحوی كه یادآور كنسرت‌های موسیقی غربی باشد چیست؟

 ج: باید از انجام هر كاری كه با شأن و جایگاه مجالس عزاداری اهل بیت علیهم‌السلام منافات دارد پرهیز شود.

۱۱- حكم برگزاری مراسم عقد و عروسی در ایام محرم و صفر و دیگر ایام عزاداری ائمه معصومین چه حكمی دارد؟

 ج: مجرد انجام عقد در ایام عزاداری فی نفسه منعی ندارد ولی برگزاری مجالس جشن و انجام كارهایی كه موجب هتك و بی‌حرمتی گردد، در خصوص ایام عزا جایز نبوده و حرام است.

منبع:پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای

امام سجّاد عليه السلام در سوگ پدر
 

سوگواري و بزرگداشت شهادت امام حسين عليه السلام و يارانش از همان آغاز و توسط فرزندش علي بن حسين عليه السلام ملقّب به «امام سجّاد» عليه السلام و خواهر گرامي اش حضرت زينب عليهاالسلام و ديگر همراهان آن حضرت، كه شاهد ماجرا بودند، برپا شده است.
امام سجّاد عليه السلام با توجه به حاكميت مطلق و قساوت امويان، كه اوج بي رحمي خود را در حادثه كربلا نشان داده بودند، دوران امامت خود را در انزواي سياسي به سر برد و از مناقشات سياسي كناره گيري كرد. ايشان در جريان رويارويي عبداللّه بن زبير با حكومت اموي دخالت نكرد و حتي در قيام مردم مدينه در واقعه «حرّه» بر ضد حكومت يزيد، بي طرفي اختيار كرد و به تقاضاي مروان بن حكم، عامل مدينه، پناهندگي همسر و خانواده اش را پذيرفت و آن ها را به همراه خانواده خود به «ينبع» (چشمه سراي نزديك مدينه، سمت راست كوه رضوي) برد. اين در حالي بود كه مروان ابتدا اين خواهش را از عبداللّه بن عمر كرد، ولي او نپذيرفت.(1)
علاوه بر فراهم نبودن شرايط براي قيام امام سجّاد عليه السلام علت مهم ديگر، عظمت واقعه كربلا و رسالت بزرگي بود كه اين امام براي رساندن پيام عاشورا و جلوگيري از به فراموشي سپردن آن بر دوش خود احساس مي كرد. وي بهترين راه مبارزه با حكومت اموي را زنده نگه داشتن حادثه عاشورا و افشاي جنايات امويان در اين واقعه مي دانست.
امام سجّاد عليه السلام از هر فرصتي براي زنده نگه داشتن خاطره عاشورا و ياد امام حسين عليه السلام و يارانش استفاده مي كرد. نقل شده است كه ايشان هنگام نوشيدن آب به شدت مي گريست و وقتي با پرسش اطرافيان در اين باره روبه رو مي شد، پاسخ مي داد: «چگونه گريه نكنم، در حالي كه آبي را كه پرندگان و جانوران وحشي از آن آزادانه استفاده مي كردند، بر پدرم منع نمودند؟»(2)
از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه علي بن حسين عليه السلام پس از شهادت امام حسين عليه السلام تا آخرين لحظات زندگي بر مصيبت پدرش گريه مي كرد و هر گاه مي خواست دست به سوي طعام ببرد و يا آب بنوشد گريه مي كرد، تا جايي كه يكي از غلامانش به او گفت: يابن رسول اللّه صلي الله عليه و آله ، چقدر گريه مي كنيد؟! مي ترسم خود را هلاك كنيد! حضرت در جواب فرمود: «همانا اندوه و غصّه ام را به خدا شكوه مي كنم و مي دانم از خدا آنچه را كه شما نمي دانيد.»(3)
در پاسخ يكي ديگر از كساني كه به گريه هاي شديد ايشان معترض بود، فرمود: «واي بر تو! يعقوب پيامبر دوازده فرزند داشت كه خدا يكي را از چشم پدر دور كرد. يعقوب در فراق يوسف به قدري گريه كرد كه دو چشمش نابينا و سفيد شد و كمرش از غصّه يوسف خميده گشت، در حالي كه فرزندش زنده و سالم بود. ولي من با دو چشمم ديدم كه پدر و برادر و عموهايم و هفده تن از اهل بيت در كنارم كشته شدند، چگونه مي توانم گريه نكنم؟»(4)
در برخي از روايات نقل شده است كه پس از خواب عجيب و عبرت انگيزي كه همسر يزيد ديد و براي شوهرش نقل كرد، يزيد اسراي اهل بيت عليهم السلام را خواست و براي دل جويي و جلب رضايت آنان، آمادگي خود را براي برآوردن خواسته اي از آنان اعلام كرد. اهل بيت امام حسين عليه السلام گفتند: ما بيش از هر چيز دوست داريم بر حسين عليه السلام گريه و زاري كنيم. سپس يزيد مقدّمات عزاداري را براي آن ها فراهم كرد و اسراي اهل بيت هفت روز بر آن حضرت ندبه و زاري كردند.(5)
نويسنده كتاب سياهپوشي در سوگ ائمّه نور عليهم السلام ، در اين باره چنين آورده است: هند، همسر يزيد، مي گويد: در عالم خواب ديدم دري از آسمان باز شده است و فرشتگان گروه گروه به سوي سر حسين عليه السلام فرود مي آيند و مي گويند: السلام عليك يا ابا عبداللّه، السلام عليك يابن رسول اللّه. در ادامه، او در عالم رؤيا شاهد بوسيدن سر امام حسين عليه السلام توسط پيامبر صلي الله عليه و آله و مناظر ديگري بود. هند مي گويد: ناراحت و نگران از خواب بيدار شدم و ناگهان چشمم به نوري افتاد كه از سر بريده امام حسين عليه السلام متصاعد بود. با مشاهده اين صحنه، به جست وجوي يزيد برخاستم و او را در اتاقي تاريك يافتم كه محزون و غمگين مي گفت: مرا چه به كار حسين؟ خواب خويش را براي او نقل كردم و او سرش را به زير افكنده بود.
نويسنده با ذكر اين رؤيا، يزيد را پشيمان و نادم از جنايت خويش در كربلا دانسته است و اين موضوع را عامل برخورد ملايم وي با اهل بيت عليهم السلام مي داند،(6) در حالي كه بايد توجه داشت ترس يزيد از خشم عمومي مردم و قيام بر ضد حكومت را بايد عامل اصلي مدارا با اسراي اهل بيت عليهم السلام و سعي در جلب رضايت آنان دانست. كافي است مروري بر واقعه «حَرّه» و جنايات لشكريان يزيد در مدينه، كه دو سال پس از واقعه كربلا روي داد، داشته باشيم تا نادم و پشيمان بودن يزيد از جناياتش در كربلا را داستاني نادرست بدانيم.
دكتر شهيدي در اين باره مي نويسد: «مسلم بن عقبه، فرمانده سپاه اعزامي يزيد به مدينه، سه روز شهر را به اختيار سپاهيان خونخوار شام نهاد تا هرچه خواهند بكنند و چه مردان ديندار و پارسا و شب زنده دار كه كشته شد و چه حرمت ها كه در هم شكست و چه زنان و دختران كه از تجاوز اين مردم وحشي نرستند! خدا مي داند از اين فاجعه تنها يك حقيقت را مي توان دريافت و آن اينكه در اين لشكركشي، امير و مأمور هيچ يك از فقه اسلام آگاهي نداشتند، و اگر داشتند بدان بي اعتنا بودند.»(7)
يكي از شيوه هاي امامان شيعه در برگزاري عزاداري بر امام حسين عليه السلام و زنده نگه داشتن ياد و خاطره قيام عاشورا استفاده از خطيبان و شاعران و افراد خوش صدا بود. به اين افراد «مُنْشِدْ» مي گفتند كه معادل «مدّاح» امروزي بود. البته مسلّم است اين افراد، كه در محضر امامان معصوم به شعرخواني و مرثيه سرايي مي پرداختند، از هرگونه گزافه گويي و غلو و سخن نادرست به دور بودند و اساسا حادثه كربلا آن قدر دلخراش و حزن انگيز است كه براي تحريك احساسات، نيازي به قصه پردازي و بيان مطالب نادرست، كه متأسفانه كار برخي از مدّاحان شده، نيست.
هنگام بازگشت اهل بيت عليهم السلام به مدينه، كاروان آن ها در نزديكي شهر اقامت كوتاهي كرد. چند تن از اهالي مدينه با كاروان اسرا برخورد كردند. يكي از آنان بشير بن جذلَمْ بود. امام سجّاد عليه السلام او را شناخت و به او فرمود: اي بشير، پدرت شاعر بود، تو هم از شاعري بهره اي داري؟ بشير گفت: بلي، من خود نيز شاعرم. حضرت فرمود: ابياتي بگو و جلوتر از ما به مدينه برو و خبر ورود ما و مصيبت قتل سيدالشهداء عليه السلام را به مردم اعلام كن. بشير اين ابيات را ساخت و با گريه و صداي رسا بر مردم مدينه فراخواند:
يا اهلَ يثرب لا مُقامَ لكم بِها
قُتِلَ الحسينُ و ادمعي مِدرارٌ
الجسمُ منه بكربلاءِ مفّرجٌ
والرأسُ منه عليَ القناةِ يُدارُ.
يعني: اي اهل مدينه، ديگر در مدينه اقامت نكنيد كه حسين عليه السلام شهيد شد و به اين سبب، سيلاب اشك از چشم من روان است. بدن شريفش در كربلا و در ميان خاك و خون افتاده و سر مقدّسش را بر سر نيزه ها در شهرها مي گردانند.
بنا به قول ابي مخْنَفْ، زني در مدينه باقي نماند، جز آنكه از خانه بيرون رفت و مردمان سياه پوشيدند و فرياد گريه و ناله سر دادند.(8)

ادامه »

امام صادق (علیه السلام ) :

کسی که روز عاشورا را تعطیل کند ، یعنی عقب کسب و کارش نرود و به کوری چشم بنی امیه که روز عاشورا را متبرک می دانستند، اگر کسی برای معیشت روزانه اش هم فعالیتی نکند، خداوند حوائج دنیا و آخرتش را بر آورد و کسی که روز عاشورا روز حزن و اندوه او باشد، در عوض فردای قیامت که برای همه روز هول و ترس است برای او روز شادی خواهد بود